Kemoterapi Kaynaklı Nöropati --Çeviri: Sümeyye Akkaya Derleme: Zambak Kan

Sümeyye akkaya tarafindan aktarilan harika tibbi bilgilerin olduğu bir yazi lütfen okuyunuz ve kendi kendinize yardimci olunuz...size inanilmaz donanimli bilgiler vercek...

Kemoterapi kaynakli sinir hastaliği (nöropati)

Kemoterapi kaynakli periferik nöropati ile başa çikma

Kemoterapiden kaynakli nöropati rahatsiz edici bir semptom olabilir. Mevcut durumda nöropati, kemoterapi sirasinda her üç kişiden bir kişiyi etkiliyor.

Kemoterapi sirasinda nöropatiye neler sebep olur ?

Periferik sinirler - beyin diş kisminda olan ve eller ve kollar doğru uzanan sinirler "myelin" adli madde ile birlikte siralanir. Myelin, elektrik kablosundaki diş korumaya benzer olarak düşünülebilir ve bilginin hizlaca, düzgünce sinire ulaşmasina olanak sağlar. Myelin üreten hücreler kemoterapinin toksik etkisiyle zarar gördüğünde daha az myelin üretilir ve sinyallerin sinir boyunca iletimi yavaşlar ya da kesilir.

Semptomlarin bazilari aşağidaki gibidir

Dokunmada HISSIZLIK VE HIS AZALMASI, uyuşma, karincalanma, yanma, soğuğa DAYANIKSIZLIK

Bu semptomlar aşağidaki gibi sinir bozucu kisitlamalara neden olabilir;objeleri kaldirirken (eşyalari düşürme olarak), kiyafetleri düğlemelerken, bilgisayarda yazi yazarken ya da piyona çalarken elleri kullanmada zorluk, his azalmasi ve zayiflik nedeniyle ayaklarda zorluk sonucunda sendeleme, ya da yürüme esnasinda ayaklari kontrol etmede zorluk, kas kütlesi ve kas gücünde azalma, nöropati ayni zamanda bağirsaklar (kabizlik ve sindirim problemleri), idrar torbasi (idrar yapmanin daha da zorlaşmasi) gibi farkli organlarini etkiler ya da nefes aliş verişiniz ve kalp atişlarinizda değişiklere neden olabilir.

Nöropati ne zaman ortaya çikar?

Genellikle kemoterapiden kisa bir süre sonra ortaya çikar. Kemoterapinin devam etmesiyle birkaç aylik periyotlar içerisinde git gide artar ama bazi vakalarda semptomlar kalici olabilir.

Hangi kemoterapi ilaçlari nöropatiye sebep olur ?

Nöropatinin gelişme orani değişik kemoterapi ilaçlari arasinda ve ayrica verilen dozla birlikte çeşitlilik gösterir. Nöropatiye neden olan bazi kemoterapi ilaçlari aşağidaki gibidir;

 platinol (cisplatin)

 paraplatin (carboplatin)

 eloxatin (oxaliplatin)

 ixempra (ixabepilane)

 oncovin (vincristine)

 navelbine (vinorelbine)

 velban (vinablastine)

 vepesid (etoposide, vp-16)

 taxol (paclitaxel)

 taxotere (docetaxel)

 thalmid (thalidomid)

 revmilid (lenalidomide)

 velcade (bortezomid)

 Tedavi nedir ?

Semptomlarinizin ne kadar ağir olduğuna bağli olarak doktorunuz semptomlara neden olan dozlarin azaltilmasi ya da değiştirilmesini tavsiye edebilir.

B-Kompleks gibi vitaminler uygulanabilir. Aşağida kemoterapi kaynakli periferik nörapati için uygulnan tedavi yöntemleri verilmiştir

masaj terapileri, fiziksel terapi ve/veya rehabilitasyon terapi, tens (transkutanöz elektriksel sinir stimulasyonu), akupunktur, biyofeedback, güdümlenmiş görsellik ve gevşeme

Nöropati engellenebilir mi ?

Kemoterapi sirasindaki nöropatiyi engelleyeceklerini görebilmek için bazi tedavi yöntemleri test edildi. Onkoloji doktorunuza acetyl-l-carnitine ve/veya glutamine kullanimiyla ilgili sorular sormaniz kayda değer olabilir. Bilgiler kesinleşmedi fakat bu bileşimlerin test edilmesi için uygulanan 3. Aşama klinik testler vardir. Ek olarak kriyoterapinin (elleri ve ayaklari soğuk su içinde tutmak ve örtülü eldiven ve/veya çoraplar) etkili olduğuna inanilmaktadir.

Bas etme

Ilk adim semptomlari doktorunuzla tartişmaktir. Doktorunuz kemoterapi rejiminizi değiştirmenizi önerebilir, semptomlarla baş etmenize yardim edecek fikirleri size sunabilir, ihtiyaciniz halinde ağri kesici ilaçlari reçeteye yazabilir.

Kendi başiniza uygulayabileceğiniz bazi diğer adimlar nelerdir ?

 *ellerinizi ve ayaklarinizi aşiri sicak ve soğuktan korumak -güzel ve rahat ayakkabilar giymek, soğuk havada dişari çiktiğinizda, bahçede çalişirken ya da temizlik yaparken eldiven giymek.

 *azalmiş hisler nedeniyle hissetmeyebileceğiniz yaralar için günlük olarak elleri ve ayaklari düzenli olarak kontrol etmek.

 *doğru kavrayabileceğiniz objeleri kaldirirken dikkatli davranmak,

 *evinizi güvenli hale getirmek, düşmenize neden olabilecek eşyalari kaldirirken dikkatli olmak,

 *uzun süre ayakta durmaktan kaçinmak,

 *alkol kullanimindan kaçinmak,

 *eğer şeker hastaliğiniz varsa kan şekerinizi doktorunuzun tavsiye ettiği aralikta devam ettirmek adina çalişmak....

 Dansci arkadaşlarim ve onlarin yanindaki duyarli partnerler dansinizi ederken; dikkat edilmesi gereken tonla tipbi bilginin dişinda hep dediğimiz gibi bu dansin finalindeki madalya töreni muhteşem oluyor...

Sağlik, mutluluk ve duyarlilik dolu günler olsun...sevgiyle kaliniz...

Kaynak:

http://lungcancer.about.com/od/chemotherapysideeffect1/a/Neuropathy-Chemotherapy.htm