Sara krizi Anında İlk Yardım

Halk arasında Sara Hastalığı olarak bahsedilen Epilepsi, beyinde gelişen bir bozukluğun sonucunda meydana gelen bir belirtidir. Bu belirti sırasında, hareket, duyu ve bilinç işlevleri kısa süreliğine bozukluğa uğrar.

Meydana gelen nöbetler, bozukluğun oluştuğu beyin bölgesine göre değişiklik gösterir. 

İnsan beyninin, farklı kısımlarında yer alan merkezler, birbirinden farklı işlevleri yönetir. Beyindeki bozukluk, hangi merkezde meydana gelmişse, o merkezin yönettiği işlevler, nöbet sırasında bozulmaya uğrayacaktır. 3 farklı grupta toplanmış olan sara nöbeti türleri vardır. 

Bunlar; yaygın epilepsi, odaksal epilepsi ve odağı belli olmayan epilepsidir. Artarda tekrarlayan epilepsi krizlerine ise Status Epileptikus denilmektedir. Bu türün hakim olduğu krizler çok sık aralıklarla yaşanır. Hasta henüz ilk krizden tamamen çıkmamışken, 2. Kriz meydana gelir. Bu türde epilepsi krizi geçiren hastaların, krizleri, düzenli ilaç kullanımı ile engellenebilir.

Sara krizi sırasında, hastanın adalelerinde kasılmalar görülür. Hasta, normalde olmayan kokuları duyabilir. 

Bazı durumlarda, hasta bağırarak, aniden yere yığılabilir. Bu durumlarda, kafa çarpmaları da dikkate alınmalıdır. Hastanın ortalama 10 saniye nefesi kesilebileceği gibi, aşırı tükürük salgısından dolayı ağızda köpürme ve idrar kaçırma gözlemlenebilir. Sara krizi sona erdiğinde, hasta hiçbir şey hatırlamaz. Bununla beraber, ciddi bir yorgunluk hisseder.

İlerleyen tıbba rağmen, maalesef günümüzde, sara krizine girmiş bir kişiyi, krizden çıkarmak mümkün değildir. Epilepsi ilaçları, sara krizlerini önceden engellemektedir. Bazı durumlarda, ilaçlarla önlemek de mümkün olmayabilir. Böylesi vakalarda, ilaçlar sadece nöbet sıklığını azaltacaktır. 

Sara krizi için ilk yardım konusunda yapılan en bilinen yanlış, soğan koklatmadır. Bu hiçbir ise yaramayacaktır. 

Sara krizi geçiren bir hastanın, başının altına mont veya yastık gibi yumuşak bir destek konulmalıdır. Bu sayede, kriz sırasında, hastanın başının yaralanması engellenecektir. Sara krizi geçiren bir kişi, genellikle nefes almakta da zorlanacağından, kıyafetinin yakası genişletilmelidir. Hastanın aşırı tepki ve direnç göstermediği durumlarda, dişleri arasına temiz bir kumaş parçası sıkıştırmak yararlı olacaktır. 

Bu sayede, bilinci kapalı olan hasta, dilini ısırmaz. Kriz sırasında çırpınan hastanın, etrafına çarparak zarar vermemesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Son olarak, krizden çıkan hasta, yorgun olacağından, evine ulaşması için yardımcı olunmalıdır.