Kemoterapi Yan Etkileri: Anneme Nasıl Yardım Ettim?

Bir anne kızın deneyimiyle kemoterapinin yan etkileri ve herkesin bu süreci nasıl farklı yaşadığı anlatılmış bu yazı. Aynı tedaviyi alan kişiler farklı deneyimleyebiliyor yan etkileri.

Yazının 2. bölümünde sizlere "İlk kemosuna hazırlanan birine nasıl öğüt verirsiniz?" diye sormuştuk, Facebook sayfamızda paylaştığınız cevaplarını yayınlayacağız.

Sevgiyle kalın

ET

Annemin kemoterapi tedavisinde Taxol’a başlaması bizi endişelendirdi. Olası yan etkiler hakkında hoş olmayan şeyler duymuştuk. Açıkçası ne bekleyeceğimizi bilmiyorduk ama hayatımızın değişeceğinin farkındaydık.

İlk Kemoterapide minimal yan etkiler

İkimizde annem 2 kemoterapiyi hiç yan etkisiz atlatınca rahat bir soluk aldık. İlk tedavide biraz ayakları şişti, ama şişlik hemen geçti ve sonrasında problem yaratmadı.



Nötropeniyle sancılı geçmişi tekrar yaşamak

3. Tedavi için doktora gittiğinde annemden telefon geldi. Beyaz kan hücre değerleri çok düşüktü, ağlamaklıydı.

Aynı şeylerı 20 yıl önce babam kolon kanseri için kemoterapi aldığında yaşamıştık. Kan değerleri o kadar düşüktü ki onkoloğu babam için yapacakları birşey olmadığını söylemişti.  

Hemen annemin yanına geldim. Babamla yaşadığımız tecrübe nedeniyle ikimizde bu durumu sevimsiz görüyorduk.

Nötropeni denilen bu durumun çok sık yaşandığını ve tedavisi olduğunu öğrenince şaşırdık. Kemoterapi tedavisi beyaz kan hücrelerini etkileyerek nötropeniye yol açıyor.  

Beyaz kan hücreleri vücudu enfeksiyona karşı korur, bu nedenle normal değerlerde olması kanser hastaları için önemlidir.  

Nöropati korkusu

Annemin en çok korktuğu yan etkilerden biri nöropati: beyin ve omur ilik dışındaki sinirlerin zarar görmesine verilen isim. Bu karıncalanma, uyuşma, denge sorunları, ufak şeyleri tutamama gibi sorunlara yol açabiliyor.

Bazı kanserlerin -- meme, yumurtalık, prostat,  multiple myelom, akciğer ve Hodgkin lenfoma – hem hastalığın kendisi hem de tedavisi nedeniyle nöropatiye yol açma imkanı daha fazla.

Bazı  tip kemoterapilerin – örneğin annemin aldığı Taxol  gibi-- periferal sinirlerde zarar yaratabilme eğilimi daha fazla.

Bu şans annemde fazlaydı ama şanslıydık çünkü bu yan etki görülmedi.

Yan etkilerle başa çıkmak

Doktorları şaşırtan tek şey beklenmedik bir cilt döküntüsü  oldu. Döküntünün yerinden ötürü onkoloğu iki dizinin birbirine sürtmesinden dolayı oluşmuş olabileceğini söyledi. Ama sonrasında başka yerlerde de döküntü belirdi.

Dermatoloğu durum değerlendirmesi yaptı ve sorunun kemoterapinin seboreik dermatite  yol açması olduğunu söyledi.

Kemoterapi bazen cildi etkileyen yan etkilere yol açabiliyormuş. Örneğin:

·         Kemoterapi extravazyon, kemo deriye akıp yaraya yol açar

·         Nekrotik yaralar, yaranın etrafındaki ölü deri iyileşmeyi etkiler

·         Bası ülserleri

·         Malignan yaralar, kanserin cilde gelmesiyle oluşabilir

·         Pruritus (kaşıntı)

 

Saç kaybı

Taxol kullanan çoğu kimsenin saçı dökülmüyor ama annemin döküldü ve peruk kullandı.


Ufakşeyleri dert etmeyin

Kemoterapinin pek çok yan etkisi olabilir. Tıpkı annem ve benim hızla keşfettiğimiz gibi başınıza gelmeyen şeyler için endişe duymak hiçbir işe yaramıyor. Annem  Taxol kullanan pek çok kişinin saçının dökülmediğini duyunca sevindi ama onunki döküldü ; nöropatiden korkuyordu ama bu etkiyi hiç yaşamadı, çok daha az görülen cilt problemleri oldu.

Annemin doktorlarının bize baştan beri söylediği doğruydu: vücunuzdaki değişiklikleri yakından gözlemleyin ve sıradışı bir durumda doktorunuza haber verin. Çoğu durumda, duruma uygun yan etkilerle başa çıkmanızı sağlayacak bir çözüm bulacaklardır.

 

Kaynak:

http://www2.mdanderson.org/cancerwise/2013/07/chemotherapy-side-effects-helping-my-mom-cope.html#more